Mam w wujka, którego żona jest ateistką. On sam zalicza się do dominującej w narodzie, a według przepisów kościelnych właściwie nieistniejącej, grupy wierzących-ale-nie-praktykujących. Od niepamiętnych czasów z okazji Bożego Narodzenia i Wielkanocy głęboko religijna babcia wysyłała mnie po kartki świąteczne dla całej rodziny, w tym także dla wspomnianego wujostwa. Haczyk polegał na tym, żeby znaleźć pocztówkę, na której nie będzie bezpośrednich odniesień do wiary. Dawniej nie było to łatwe, obecnie kartki z reniferami i króliczkami stanowią już chyba większość dostępnego asortymentu.
Co kierowało moją babcią, kiedy prosiła o taką, a nie inną kartkę? Polityczna poprawność rodem z USA, czyli holiday zamiast Christmas? Na pewno nie, bo w tamtych czasach termin politycznej poprawności po prostu nie był znany. Odpowiedź jest bardzo łatwa. Moja babcia była damą, wychowaną w okresie międzywojennym w tak zwanym domu z fortepianem. Zgodnie z zasadami dobrego wychowania starała się nie sprawiać nikomu przykrości, szczególnie poprzez osobiste wycieczki.
Tak naprawdę chyba o to chodziło z zasadami dobrego wychowania. Ich istotą nie była wiedza dotycząca tego, pod jakim kątem trzyma się ręce przy stole, czy jak należy zostawić sztućce po skończonym posiłku. Najwaźniejsze było takie postępowanie, aby nie wprawiać innych w zakłopotanie, nie sprawiać im przykrości. Z tego samego powodu pewnych tematów zwyczajnie nie poruszało się w towarzystwie.
Mam wrażenie, że w dzisiejszych czasach zasady savoir-vivre przestają obowiązywać, a obrażający swoich rozmówców prostak nie spotka się ze słowem krytki ze strony osoby, która podziela jego zdanie w danym temacie. Czyli - ważne że jesteś po mojej stronie, nieważne co sobą reprezentujesz. Widać to wśród polityków, widać to także doskonale w blogosferze.
Tym większy mam szacunek dla autorów i komentatorów, którzy potrafią dyskutować ze swoimi oponentami bez obrażając ich. I wolę nie wnikać, czy to kwestia dobrego wychowania i grzeczności, czy politycznej poprawności.
